Gruźlica jest chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterię – prątek gruźlicy. Źródłem zakażenia jest najczęściej chory na gruźlicę – prątkujący. Zakażenie drogą powietrzną, zwane też zakażeniem inhalacyjnym (kropelkowym) jest najczęstszym sposobem zakażenia. Jeden nie leczony chory prątkujący może zakazić w ciągu roku średnio od 10 do 15 osób. Gruźlica klasyfikowana jest jako choroba społeczna, a więc związana z warunkami bytowania: życia (mieszkanie, odżywienie), pracy i wypoczynku.
Do czynników wewnętrznych sprzyjających zachorowaniu na gruźlicę należą: zakażenie HIV, cukrzyca, choroby nowotworowe, choroby krwi, schyłkowa niewydolność nerek, leczenie
immunosupresyjne np. w stanach po transplantacji, pylica płuc, leczenie sterydami, szybka utrata masy ciała.
Wczesne wykrycie choroby i natychmiastowe, prawidłowo prowadzone leczenie chorego sprawia, że już po miesiącu pacjent przestaje być zaraźliwy dla otoczenia.
Program kierowany jest do:
Osób dorosłych, nie posiadających w dotychczasowym wywiadzie rozpoznanej gruźlicy, w tym – w szczególności:
Program realizują pielęgniarki POZ wobec osób zadeklarowanych na ich listę.
Programem mogą być objęci także świadczeniobiorcy, którzy samodzielnie zgłoszą się do gabinetu pielęgniarki poz.
Na czym polega program
W ramach programu pielęgniarka POZ przeprowadza ankietę w celu wstępnej oceny stanu zagrożenia gruźlicą płuc oraz skierowania do dalszej diagnostyki i leczenia w poradni specjalistycznej. Ankieta jest poufna. Na podstawie ankiety oceniany jest poziom ryzyka zachorowania na gruźlicę. W razie stwierdzenia podwyższonego ryzyka zachorowania na gruźlicę, pacjent jest kierowany do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej a następnie w razie potrzeby na dalszą diagnostykę i ewentualne leczenie do Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc.
Celem programu jest zmniejszenie wskaźnika zachorowalności na gruźlicę, objęcie wczesną opieką świadczeniobiorców chorych na gruźlicę, zmniejszenie wskaźnika śmiertelności na gruźlicę, edukacja zdrowotną w zakresie informacji o źródłach i drogach zakażenia, czynnikach wpływających na ryzyko zachorowania na gruźlicę, skutkach zdrowotnych i społecznych choroby, zwiększenie dostępności do świadczeń pielęgniarki środowiskowej oraz poradni specjalistycznych – gruźlicy i chorób płuc.
* opracowanie na podstawie materiałów opublikowanych przez NFZ