OSTROGA PIĘTOWA

Ostroga piętowa – przyczyny, objawy i skuteczne metody leczenia

Ból pięty to dolegliwość, która może skutecznie utrudnić codzienne funkcjonowanie. Jedną z częstszych przyczyn przewlekłego bólu w tej okolicy jest ostroga piętowa. To schorzenie dotyka zarówno osoby aktywne fizycznie, jak i te prowadzące siedzący tryb życia. W naszej praktyce fizjoterapeutycznej często spotykamy pacjentów zmagających się z tą przypadłością. Dobrze zaplanowana terapia oraz profilaktyka pozwalają jednak skutecznie złagodzić objawy, a nawet całkowicie wyeliminować problem.

Czym jest ostroga piętowa?

Ostroga piętowa to wyrośl kostna, która tworzy się na dolnej (rzadziej tylnej) powierzchni kości piętowej. Jest następstwem przewlekłego stanu zapalnego przyczepu rozcięgna podeszwowego, czyli pasma tkanki łącznej biegnącego wzdłuż podeszwy stopy. Przewlekłe przeciążenie tego obszaru prowadzi do mikrourazów, które organizm stara się „zaleczyć”, tworząc złogi wapnia. W efekcie powstaje charakterystyczna narośl przypominająca ostrogę.

Objawy ostrogi piętowej

Najczęstszym objawem ostrogi piętowej jest ostry, kłujący ból zlokalizowany w okolicy pięty, zwłaszcza podczas stawiania pierwszych kroków po przebudzeniu lub po dłuższym odpoczynku. Pacjenci często opisują uczucie „chodzenia po gwoździach”. Ból może się nasilać podczas dłuższego stania, chodzenia, biegania czy noszenia nieodpowiedniego obuwia.

Przyczyny powstawania ostrogi piętowej

Najczęściej problem dotyka osób:

• z płaskostopiem lub stopą wydrążoną,
• otyłych,
• pracujących w pozycji stojącej,
• noszących niewłaściwe obuwie (sztywne, bez odpowiedniej amortyzacji),
• biegających po twardych nawierzchniach,
• z zaburzeniami biomechaniki chodu,
• cierpiących na przewlekłe choroby zapalne stawów (np. reumatoidalne zapalenie stawów).

Diagnostyka

Rozpoznanie ostrogi piętowej opiera się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie i badaniu fizykalnym. W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się badanie RTG stopy w projekcji bocznej, które uwidacznia obecność wyrośli kostnej. Warto jednak podkreślić, że obecność ostrogi nie zawsze koreluje z odczuwanym bólem – wielu pacjentów może mieć zmiany radiologiczne, nie odczuwając żadnych dolegliwości.

Metody leczenia

W terapii ostrogi piętowej kluczowe jest zidentyfikowanie i wyeliminowanie czynników prowadzących do przeciążenia struktur stopy.

1. Fizjoterapia

• Ćwiczenia rozciągające: Szczególnie ważne jest rozciąganie rozcięgna podeszwowego oraz mięśni łydki (m. brzuchatego łydki i m. płaszczkowatego). Regularne ćwiczenia poprawiają elastyczność tkanek i zmniejszają napięcia.
• Terapia manualna: Techniki mobilizacji tkanek miękkich oraz manipulacje stawowe mogą przynieść ulgę w bólu.
• Masaż poprzeczny rozcięgna podeszwowego: Pomaga zmniejszyć napięcie i poprawia ukrwienie tej struktury.
• Kinesiotaping: Odpowiednie aplikacje taśm mogą odciążyć bolesny obszar pięty.
• Fala uderzeniowa (ESWT): To jedna z najskuteczniejszych metod wspomagających regenerację tkanek i redukcję bólu przy przewlekłych dolegliwościach.

2. Zaopatrzenie ortopedyczne

• Wkładki ortopedyczne: Indywidualnie dopasowane wkładki amortyzujące piętę oraz wspierające prawidłowe ustawienie stopy pomagają zmniejszyć przeciążenie rozcięgna podeszwowego.
• Obuwie z miękką, elastyczną podeszwą: Zapewnia lepszą amortyzację i zmniejsza dolegliwości bólowe.

3. Farmakoterapia

• Leki przeciwzapalne i przeciwbólowe: Stosowane doraźnie w okresie zaostrzeń, mogą być w formie doustnej lub miejscowej (żele, maści).
• Iniekcje sterydowe: Rozważane w przypadkach silnego bólu, opornego na inne metody leczenia. Powinny być stosowane z dużą ostrożnością, aby uniknąć skutków ubocznych (osłabienie rozcięgna, ryzyko jego zerwania).

4. Leczenie chirurgiczne

Zabieg usunięcia ostrogi rozważa się w wyjątkowych przypadkach, gdy metody zachowawcze nie przynoszą ulgi przez dłuższy czas (zazwyczaj minimum 6-12 miesięcy leczenia).

Profilaktyka

Aby zapobiec nawrotom dolegliwości, warto:

• Regularnie wykonywać ćwiczenia rozciągające stopy i łydki,
• Dbać o odpowiednią masę ciała,
• Unikać długiego stania na twardym podłożu,
• Wybierać odpowiednie, wygodne obuwie z amortyzacją,
• Stosować wkładki ortopedyczne przy nieprawidłowościach w budowie stopy.

Ostroga piętowa to schorzenie, które potrafi być bardzo uciążliwe, ale w większości przypadków dobrze dobrana terapia fizjoterapeutyczna przynosi znaczną poprawę. Kluczem do sukcesu jest indywidualne podejście do pacjenta, odpowiednia diagnostyka oraz systematyczna praca zarówno w gabinecie, jak i w domu. Jako fizjoterapeuci zawsze podkreślamy, że profilaktyka i edukacja pacjenta są tak samo ważne jak sama terapia.